Słowo promocja kojarzy się w dzisiejszych czasach przede wszystkim ze sprzedażą artykułów w atrakcyjnych cenach, które mają przyciągnąć klientów do sklepu i skorzystania z danej marki. Promocja nie jest jednak domeną jedynie wielkich koncernów, ale wszystkich podmiotów, które oferują coś na rynku. Podmioty Ekonomii Społecznej bez promocji swoich działań i usług nie mają szans w starciu z konkurencją, która promuje swoją ofertę dlatego warto pomyśleć o kanałach dotarcia do klienta, by nie zostać w tyle.
Promocję w Podmiotach Ekonomii Społecznej możemy podzielić na dwie grupy. Promocję działań, realizowanych głównie w ramach projektów, które mają przyciągnąć odpowiednią liczbę beneficjentów oraz promocję usług oferowanych przez przedsiębiorstwa społeczne. W pierwszym przypadku projekty przewidziane są do ściśle określonego grona odbiorców. Można sobie wyobrazić zdenerwowanie projektodawcy w przypadku problemów z wyłonieniem osób biorących udział w projekcie. Wskazywałoby to, że opisywany w potrzebie realizacji projektu problem nie jest na tyle poważny jak go opisano. Dlatego ważne jest by dobrze zaplanować, jak dotrzeć do tych osób i jednocześnie przekonać je do udziału w naszych przedsięwzięciach. W drugim przypadku przedsiębiorstwa społeczne liczą na sprzedaż oferowanych usług. Wpierw jednak muszą dotrzeć z ofertą do klientów. Bez ich pozyskania, nie da się sprzedać usług, a co za tym idzie dalsza działalność jest niemożliwa.
Najczęstszym kanałem dotarcia do beneficjentów/klientów są media. To tam pojawia się najwięcej reklam oraz ofert. Niestety nie są to kanały tanie. Na szczęście w ramach otrzymywanych na projekty dotacji można założyć pewne kwoty w budżecie na promocję. Przedsiębiorstwa społeczne chcąc zarobić na sprzedaży, muszą niestety wpierw wydać na reklamę z własnego budżetu. Mechanizmów do wyboru jest wiele, np.: prasa, radio, telewizja, a także Internet. Różnią się sposobem dotarcia, oraz kosztami, często diametralnie różnymi.
Decydując się na działania w prasie mamy do wyboru przede wszystkim ogłoszenie lub artykuły sponsorowane. Koszt ogłoszenia zaczyna się od 400 zł w zależności od gazety oraz wielkości ogłoszenia. Nieco droższą, lecz wartą uwagi kwestią jest wykupienie powierzchni prasowej do zamieszczenia w niej artykułu sponsorowanego. W artykule tym możemy opisać szerzej m.in. problem, na którego odpowiedzią jest nasz projekt i jednocześnie wskazać na narzędzia przeciwdziałania lub zapobiegania jego powstawaniu. Można też zamieścić historię powstania przedsiębiorstwa społecznego np. spółdzielni socjalnej i jednocześnie zachęcić tym do korzystania z jej usług.
Inną alternatywą jest radio, które każdego dnia słucha 79,7 proc. Polaków (Badania Millward Brown SMG/KRC, 2011). Warto się na nią zdecydować jeśli dysponujemy odpowiednimi środkami, a są one niemałe – emisja pojedynczego spotu, w zależności od radia, dnia oraz godziny wynosi od 200 zł do nawet 20 tys. zł. Do tego dochodzą jeszcze koszty wyprodukowania spotu. Z podobnymi kwotami musimy się liczyć jeśli zdecydujemy się na reklamę telewizyjną. Koszt emisji spotu reklamowego w telewizji regionalnej jest porównywalny ze spotami radiowymi w rozgłośniach regionalnych. Dlatego nie każdego stać na te formy reklamy.
Wykorzystanie prasy, radia i telewizji wymaga od nas poniesienia niemałych środków finansowych. W przypadku kiedy ich nie posiadamy warto skierować swoje działania w kierunku Internetu, który rozwija się w zawrotnym tempie i co jakiś czas daje coraz to nowsze mechanizmy docierania do jego użytkowników. W globalnej sieci istnieje szereg portali dających możliwość zamieszczania ogłoszeń nieodpłatnie. Także samorządy coraz częściej dają taką możliwość organizacjom pozarządowym. Internet to jednak w ostatnim czasie przede wszystkim fenomen portali społecznościowych, takich jak facebook czy twitter, które opanowują nie tylko osoby młodsze ale i coraz częściej także starsze. Prowadzenie profilu jest całkowicie bezpłatne i to od nas zależy, jaki pomysł będziemy mieć aby jak najwięcej osób „polubiło” nas i śledziło nasze działania. Także strona internetowa jako miejsce informacji o nas, jest narzędziem w dzisiejszych czasach wręcz obowiązkowym, a współczesne realia pozwalają ją utworzyć i prowadzić bez pomocy informatyka. W sieci znaleźć można bezpłatne szablony, które można wykorzystać do stworzenia strony oraz systemy zarządzania treścią pozwalające je prowadzić i zamieszczać na nich informacje. Wykupienie domeny w skali roku to wydatek ok. 100 zł.
Oczywiście możemy prowadzić również promocję naszych działań nie tylko poprzez media. Czasem o wiele skuteczniejszymi formami są przedsięwzięcia niekonwencjonalne takie jak poproszenie księdza w parafii do nagłośnienia naszych działań podczas niedzielnych mszy. Szczególnie skuteczne jest to „narzędzie” na terenach wiejskich oraz w przypadkach prowadzonych działań na rzecz wsparcia osób lokalnie potrzebujących.
Niezależnie od tego czy dany Podmiot Ekonomii Społecznej szuka beneficjentów swoich działań, czy klientów swoich usług, ważne by pamiętał o promocji. Dobrze jest gdy promocja prowadzona jest na bieżąco, gdy stanowi element zarządzania organizacją. Niestety brak funduszy może mocno ograniczać możliwości, jednak jak wskazano w artykule można to robić w sposób oszczędny. Jak mówią, reklama dźwignią handlu, dlatego pamiętajmy by nią poruszać.
Autorka: Iza Chrzanowska