Podstawową potrzebą człowieka jest dążenie do samorozwoju, podnoszenia swoich umiejętności czy nabywania nowych kompetencji. Jednym z pomysłów na samorealizację może być wolontariat pracowniczy, który łączy w sobie wiele dobrego – ‚przyjemne z pożytecznym’. Dlaczego? Realizując swoje pasje, dzięki odpowiedzialnemu pracodawcy można w prosty sposób jednocześnie pomagać innym.  Czym jest wolontariat pracowniczy?

                Przede wszystkim dodać należy, iż tego rodzaju wolontariat wpisuje się w społeczną odpowiedzialność biznesu (CSR), która staje się coraz bardziej popularna w Polsce (przy czym w Europie Zachodniej idea ta jest już obecna od wielu lat). Okazuje się, że w ramach sektora biznesowego, nastawionego na osiąganie jak największego zysku, można jak najbardziej podejmować  działania na rzecz społeczności. Przedsiębiorca dbający o interesy społeczne, traktuje je nie jako koszty swojej działalności, ale jako inwestycję, która może przynieść mu wymierne korzyści.

Wolontariat jako idea

Wolontariat to nieodpłatna, dobrowolna praca w celu osiągnięcia wspólnego dobra, służy wsparciu lokalnej społeczności, organizacji pozarządowej, jakiejś inicjatywy czy instytucji publicznej. Jest to pomoc świadczona na rzecz osób spoza kręgu rodziny lub najbliższych znajomych i poza filantropią czy innymi formami uczestnictwa w życiu politycznym stanowi podstawę zachowań prospołecznych (obywatelskich). Ten rodzaj aktywności jest nie do przecenienia i może stanowić instrument formalnej bądź nieformalnej edukacji obywatelskiej. Należy podkreślić raz jeszcze, iż w taką edukację powinny również włączać się instytucje, które na co dzień się tym nie zajmują – w tym również biznes.

Idea wolontariatu pracowniczego

Wolontariat pracowniczy jest działaniem, które polega głównie na podejmowaniu i wspieraniu przez przedsiębiorcę działalności charytatywnej na rzecz osób lub takich podmiotów jak np. organizacje pozarządowe i innych określonych przepisami prawa instytucji, przy czym istotna jest tutaj dobrowolna współpraca ze strony osób, które przedsiębiorca zatrudnia. Przedsiębiorca wspomaga swoich pracowników w konkretnych działaniach charytatywnych, oczywiście w ramach swoich możliwości organizacyjno-ekonomicznych. Wolontariat pracowniczy jako taki, nie jest uregulowany przepisami prawa, ale opiera się na ogólnych regulacjach dotyczących wolontariatu (Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie).

Korzyści dla pracodawcy

Działania firm, które polegają na wspieraniu swoich pracowników w formie, np. wyjazdów integracyjnych, szkoleń czy też kart pracowniczych coraz częściej postrzegane jest jako niewystarczające. Dla zapewnienia lepszego zarządzania zespołem, „zbliżenia” ludzi do siebie, poznania współpracowników nie tylko na poziomie zawodowym – ważne jest kreowanie możliwości do angażowania się w działalność społeczną przyjmującą formę wolontariatu pracowniczego. Dzięki temu pracownicy oprócz aktywności zawodowej mają szansę uczestniczyć w czymś „więcej” niż  osiąganie korzyści ekonomicznych dla firmy. Działania te wzmacniają poczucie więzi pracownika z firmą, umożliwiają wzrost świadomości znaczenia takiego zaangażowania w działalność społeczną, a także przyczyniają się do budowania pozytywnego wizerunku marki oraz realizacji zobowiązań wobec społeczeństwa, które korzysta z ich usług.

Korzyści dla pracownika

Korzyści z wolontariatu pracowniczego są jednak obopólne. Wiele zyskują również sami pracownicy. Dzięki takiej inicjatywie mogą sprawdzić się w nowych sytuacjach, nabyć wiedzę i umiejętności, które później są w stanie wykorzystać w codziennej pracy. Poza tym, podczas uczestnictwa w projektach społecznych integrują się z pozostałymi pracownikami, nawiązują nowe znajomości, a może nawet przyjaźnie. Dobry, zgrany zespół to przecież podstawa dobrze funkcjonującego przedsiębiorstwa! Dodatkową korzyść uzyskują również organizacje pozarządowe, na rzecz których organizowany jest wolontariat. Otrzymują bowiem  pomoc w realizacji projektów, możliwość pozyskania dodatkowych funduszy, a także dostęp do profesjonalnej wiedzy swoich wolontariuszy i biznesowych wzorców zarządzania.

Formy wolontariatu pracowniczego

Wolontariat pracowniczy może przybierać różne formy. Jedną z nich jest tzw. wolontariat czasu, który polega głównie na „świadczeniu” pracy fizycznej, niejako –  ofiarowaniu „dodatkowych rąk do pracy”. Pracownicy na rzecz potrzebujących świadczą usługi np.  remontowe, porządkowe, budowlane – place zabaw lub świetlice dla dzieci, ale także pomoc w sadzeniu drzew, rozwożeniu darów dla potrzebujących, opieka nad chorymi lub dziećmi itp. Pracowniczy wolontariat kompetencji to kolejna forma wolontariatu – pracownicy wykorzystują w jego trakcie posiadaną wiedzę czy też wyspecjalizowane umiejętności. Wolontariusze wykorzystują swoje doświadczenia do pomagania społecznościom lokalnym, wsparcia organizacji i realizują ten cel np. poprzez budowanie stron internetowych, projektowanie materiałów promocyjnych, logotypów, multimediów, a także świadcząc bezpłatne porady prawne lub finansowe, działając na rzecz osób wykluczonych społecznie…

Wolontariat pracowniczy daje szansę na stworzenie przestrzeni umożliwiających podejmowanie wspólnego działania dla dobra innych ludzi lub szerzej otoczenia, a także podniesienie wrażliwości. Zważywszy na to, iż praca stanowi znaczną część naszego życia, warto w firmach stwarzać warunki do realizowania się poprzez działania wolontariackie. W ten sposób pracownicy mogą oderwać się od rutyny codziennej pracy i zaangażować się w ciekawe, pożyteczne działania.

Autorka: Anna Nawrot, Centrum PISOP

BIBLIOGRAFIA:

• •http://wolontariatpracowniczy.pl
• http://www.isp.org.pl
• http://www.wolontariat.org.pl
• http://www.biznesodpowiedzialny.pl
• http://wiadomosci.ngo.pl
• http://bibliotekawolontariatu.pl

Po drugie wsparcie…

Tekst stanowi kontynuację artykułu autorstwa Weroniki Stefaniak pt. Po pierwsze pomysł…, który ukazał się na stronie www.wielkopolskie.ngo.pldnia 9 lipca.

Ekonomia społeczna to sektor gospodarki, w którym w sposób unikatowy kojarzona jest działalność gospodarcza z celami społecznymi. Ekonomia społeczna z założenia opiera sie na tworzeniu przedsiębiorstw społecznych, wskazując jak ważnym celem jest utrzymanie miejsc pracy oraz świadczenie usług na rzecz lokalnej społeczności. Ekonomia społeczna, jako specyficzny segment gospodarki, spełnia dwa podstawowe cele. Podmioty Ekonomii Społecznej nie tyle koncentrują się na osiąganiu zysku, co przede wszystkim realizacji pewnej misji społecznej.

Podmioty ekonomii społecznej to te, które łącznie spełniają szereg  cech. Służą celom ponadindywidualnym (wspólnotowym lub społecznym), istotniejszym niż generowanie zysku, są niezależnie zarządzane, oparte o demokratyczne procesy podejmowania decyzji, obowiązuje w nich prymat człowieka i pracy nad kapitałem i jego dystrybucją. Działania w specyficznych obszarach rynku, oparte o coś więcej niż chęć zysku mogą być skutecznym mechanizmem odzyskiwania oraz ochrony suwerenności i podmiotowości dla osób, instytucji i wspólnot. Działania takie określa się mianem podstawowych wartości ekonomii społecznej. – podsumowuje Dagmara Kistela, Koordynatorka działalności gospodarczej w Centrum PISOP.

Działalność gospodarcza jest działalnością zarobkową. To jej podstawowa cecha. Ze swojej natury dąży do wytworzenia zysku. Należy jednak podkreślić, że w przypadku Organizacji Pozarządowych, zysk ma służyć realizacji celów statutowych. Ważną cechą działalności gospodarczej jest jej zawodowy, profesjonalny charakter, który wymaga od osób, które się jej podejmują, odpowiedniej wiedzy, kwalifikacji oraz umiejętności.

Prowadzenie działalności gospodarczej przez NGO, to nie tylko zysk na realizację celów statutowych, utrzymania stabilności finansowej czy ciągłości zadań, ale i konieczność prowadzenie rozbudowanej księgowości. Zapewne z tego powodu bardzo dużym powodzeniem cieszy się poradnictwo udzielane przez księgową Centrum PISOP. Organizacje prowadzące działalność gospodarczą najczęściej pytają o rozliczanie się z Urzędem Skarbowym oraz o wyodrębnienie w księgowości prowadzonej działalności gospodarczej i działalności odpłatnej pożytku publicznego – mówi Anna Juszczak, Księgowa Centrum PISOP. Organizacje chętnie korzystają również z doradztwa prawnika, najczęściej pytając o procedurę rejestracji i założenia działalności oraz o regulacje prawne związane z prowadzeniem przez NGO działalności gospodarczej. Centrum PISOP organizuje również szkolenia podczas których m.in. zwiększa wiedzę i umiejętności w zakresie przedsiębiorczości społecznej wśród NGO. Tematyka szkoleń realizowanych przez Centrum PISOP dla organizacji prowadzących działalność gospodarczą jest różnorodna, od prowadzenia działalności gospodarczej przez organizację, aspektów prawnych aż do zarządzania organizacją – podsumowuje Dagmara Kistela.

Organizacje pozarządowe prowadzące działalność gospodarczą również z powodzeniem startują w konkursach grantowych oraz realizują zadania publiczne. W związku z powyższym organizowane są specjalne spotkania dla NGO podczas których omawiane są procedury realizacji zadań zlecanych organizacjom przez administrację publiczną, czy inne możliwości pozyskiwania środków przez organizacje np. z Funduszu Inicjatyw Obywatelskich.

Od 2011 roku Centrum PISOP realizuje projekt „Biznes – Innowacje – NGO czyli BINGO”, którego celem jest zwiększenie wsparcia dla funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych – z wyodrębnieniem Organizacji Pozarządowych prowadzących działalność gospodarczą – przez wypracowanie modelu zarządzania i włączenie go do polityki. Wypracowane narzędzie pozwoli na zmniejszenie czasu na bieżące zarządzanie organizacją a zwiększenie go na działania strategiczne. Z pewnością przyczyni się do profesjonalizacji  przedsiębiorstw  społecznych, rozwoju sektora i zachęci młode organizacje do prowadzenia działalności gospodarczej.

Prowadzenie działalności gospodarczej powinno mieć zawodowy, profesjonalny charakter dlatego też organizacje, które się jej podejmują powinny mieć w swoim zespole osoby o odpowiedniej wiedzy i kwalifikacjach– mówi Ewa Gałka, Prezeska Centrum PISOP, Ekspertka w zakresie Zarządzania Organizacją w projekcie BINGO.  Działania podejmowane w ramach działalności gospodarczej pozwalają nam na wygenerowanie większych zysków a tym samym na zachowaniu ciągłości finansowej. – dodaje E. Gałka. Centrum PISOP daje możliwość zdobycia takich kompetencji i umiejętności zarówno organizacjom, które chcą założyć działalność gospodarczą, jak i tym, które już ją prowadzą

Wsparcie oferowane przez Centrum PISOP dla Organizacji Pozarządowych ma charakter wielopoziomowy, pracownicy Centrum PISOP bardzo chętnie dzielą się zdobytą wiedzą i doświadczeniem. Zapraszamy zatem do korzystania z naszego wsparcia.

Zachęcamy do kontaktu:

Biuro w Lesznie, tel. 65/520 78 86, alicja.marcinek@pisop.org.pl

Biuro w  Poznaniu, tel. 61/851 91 34, małgorzata.jankowska@pisop.org.pl

Autorka: Agnieszka Gałka, Centrum PISOP

W świetle stereotypowego postrzegania organizacje pozarządowe to podmioty co rusz borykające się z różnego rodzaju finansowymi problemami. Powyższy obraz wynika z błędnych przekonań na temat organizacji, które wszak mogą, wręcz powinny prowadzić własne działalności gospodarcze. Dlaczego? Wypracowany w ten sposób zysk mogą wykorzystywać na prowadzenie bieżącej działalności statutowej. Jeżeli Organizacja chce być stabilną finansowo instytucją, która na bieżąco prowadzi, finansuje działania statutowe, musi myśleć o uniezależnianiu się od publicznych środków, a co za tym idzie wypracowywać samodzielnie zysk, który będzie przeznaczony na cele społeczne – przekonuje Dorota Surma ze Stowarzyszenia Centrum PISOP.

Chcąc osiągnąć zysk, który następnie spożytkują na realizację swoich celów, muszą rzecz jasna przedstawiać konkurencyjną ofertę działania w porównaniu do innych podmiotów (z różnych sektorów) i umieć ‘odnaleźć się’ w mechanizmach rządzących rynkiem. Założenie osiągnięcia stabilnej pozycji na rynku wymusza również dbałość o wewnętrzną strukturę organizacji czy też o odpowiednią promocję działań…. Wynika stąd jeden ważny wniosek – wspomniane organizacje oprócz problemów typowych dla specyfiki sektora, w ramach którego działają, muszą odnaleźć się w gąszczu mechanizmów rynkowych i sprostać wyzwaniu jakim jest maksymalizacja zysków…

Podjęcie się prowadzenia efektywnej działalności gospodarczej jest wyzwaniem, jednak należy pamiętać przede wszystkim o jednym – wyzwaniem, któremu jak najbardziej można sprostać! Udowadniają to tzw. „NGO-sy”, które podjęły się tego zadania i dzięki temu  mogą bardziej optymistycznie patrzeć na stabilność i trwałość swego działania. Pomysłów na prowadzenie działalności gospodarczej może w rzeczywistości być tyle, ile istnieje organizacji. Niektóre z nich mogą być bardziej „standardowe”, przewidywalne, inne – zaskakujące, innowacyjne… Potwierdzić mogą to wyniki tzw. „buszowania” po Internecie. Przy wpisaniu w wyszukiwarkę hasła „działalność gospodarcza organizacji pozarządowych – dobre praktyki” – już pierwsze z nich pokazują jak bardzo pomysły te mogą być zróżnicowane…

Działalność gospodarczą prowadzi przykładowo Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości w Kościanie. Celem jego działania jest tworzenie warunków dla rozwoju mikro, małych i średnich przedsiębiorstw i ograniczenie skali bezrobocia. Poza tym Stowarzyszenie dąży do rozwoju społeczno-gospodarczego, wspierania inicjatyw społecznych,  prowadzi również działalność oświatową. W ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej oferuje usługi doradcze oraz szkoleniowe, z których mogą skorzystać już działający przedsiębiorcy, jak również osoby chcące założyć własną działalność i potrzebujące w tym zakresie pomocy. Jest to pomysł z gatunku – powiedzmy, standardowych.

Niebanalnym pomysłem na podjęcie działalności gospodarczej może być… stworzenie parku dinozaurów! Nie każdy z nas połączyłby istnienie Jurajskiego Parku Bałtowskiego z działalnością gospodarczą organizacji pozarządowych. A właścicielem tego obiektu jest nikt inny jak Stowarzyszenie Delta.

Po odkryciu w Bałtowie (2001 r.) dość ciekawych śladów życia dinozaurów na tym obszarze, wspomniana organizacja wraz ze Stowarzyszeniem na Rzecz Rozwoju Gminy Bałtów „Bałt” postanowiła wykorzystać rosnące zainteresowanie mediów tym tematem. Nikt wówczas nie przypuszczał, że początkowe nieśmiałe plany (ciekawe „zilustrowanie” znalezisk) zamienią się w budowę znanego dziś w całej Polsce kompleksu jakim jest Park Jurajski. Na jego stronie internetowej wyczytać można, iż na dzień dzisiejszy możemy wręcz mówić o Bałtowskim Kompleksie Turystycznym. Ponadto, prowadzone są ciągłe inwestycje, ażeby ten stale przyciągał turystów swą ofertą i atrakcjami. A samo Stowarzyszenie Delta? Po swym wielkim sukcesie zdecydowało otworzyć dwa kolejne takie parki – w Solcu Kujawskim oraz w Krasiejowie.

Z kolei Fundacja Nasz Dom z Lutola Mokrego w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej prowadzi sklep (noszący tożsamą nazwę) oraz współpracuje z powołaną przez siebie do życia spółdzielnią socjalną Winda. Są to jedyne źródła finansowania działalności statutowej tejże organizacji!

Jeżeli chodzi o samą działalność statutową Fundacji, to w jej ramach mieszczą się m.in. działania na rzecz dzieci i młodzieży doświadczonych lub zagrożonych samotnością, osieroceniem i odrzuceniem, ponadto –  wspieranie działań na rzecz młodzieży autystycznej czy też wspieranie procesu usamodzielniania wychowanków rodzin zastępczych. Prowadzona działalność gospodarcza nie tylko przynosi zyski! Przykładowo Sklep Nasz Dom (w Zbąszyniu) nie jest „przydatny” tylko ze względu na to, że wypracowany w wyniku jego prowadzenia dochód  w całości jest przekazywany na finansowanie działalności społecznej. Ponadto sklep funkcjonuje dzięki pracy wolontariuszy i jest też miejscem, gdzie młodzi ludzie (wychodzący spod opieki rodziny zastępczej) poprzez pracę, uczą się odpowiedzialności i samodzielności. Fundacja  współpracuje również  ze Stowarzyszeniem RENINGSBORG ze Szwecji, a ta sprawia, że sklep na bieżąco jest zaopatrywany w towar (odzież, tekstylia, obuwie, sprzęt sportowy, rehabilitacyjny, agd, elektronika, meble, dywany, pianina i wiele, wiele innych) – dbałość o szeroki asortyment na pewno przyciąga klientów!

Należy podkreślić raz jeszcze, iż pomysłów na prowadzenie działalności gospodarczej może być bez liku, mogą prowadzić ją naprawdę „różnorodne” organizacje, małe, duże, z większym bądź mniejszym budżetem…. To bez znaczenia! Tu liczy się odnalezienie pomysłu dla siebie, tzn. swej organizacji, i… przystąpienie do działania – poprzedzone rzecz jasna mądrym i odpowiedzialnym przygotowaniem strategii.

Autorka: Weronika Stefaniak, Centrum PISOP