Mamy 18 listopada 2014, dokładnie cztery miesiące temu weszła w życie nowa ustawa o zbiórkach publicznych. Jak podaje strona zbiórki.gov.pl organizatorzy zebrali w tym czasie 1 milion złotych. Można więc powiedzieć, że nowe zasady nie utrudniają organizatorom zbierania pieniędzy, a jest ich jak dotąd zarejestrowanych 1041. Przypomnijmy zatem na czym polegają nowe zasady.
Pierwszą nowością jest wspomniany portal zbiórki.gov.pl. Każda zgłoszona zbiórka trafia właśnie tam, tak aby każdy zainteresowany mógł zobaczyć, kto zbiera lub będzie zbierał pieniądze, w jakim celu i ile ich ostatecznie udało się zebrać. Przypominamy, że chcąc prowadzić zbiórkę musimy ją zgłosić i rozliczyć. Można to zrobić na dwa sposoby. Pierwszy z nich to droga elektroniczna, za sprawą strony zbiórki.gov.pl, wtedy termin otrzymania zgody na zbiórkę zamyka się w ciągu 3 dni, lub drugi sposób, tradycyjny, wnioskiem papierowym adresowanym do Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji. Wtedy termin jest jednak dłuższy i wynosi 7 dni. Obecny sposób zgłaszania zbiórek jest dużo korzystniejszy od dotychczasowego, który obowiązywał przed wejściem w życie ustawy. Wtedy to zbiórka zgłaszana była poprzez wniosek adresowany do odpowiedniej jednostki wykonawczej samorządu terytorialnego, w zależności od tego, na jakim terenie byłaby prowadzona. Zatem jeśli dany podmiot chciał zorganizować zbiórkę na terenie województwa wielkopolskiego, wniosek adresowany był do Marszałka Województwa, jeśli natomiast terenem, na którym by były zbierane środki byłoby miasto Swarzędz, wtedy wniosek taki trafiał do biura tamtejszego burmistrza. Złożenie wniosku wiązało się najczęściej z poniesieniem opłaty w wysokości 82 zł. Obecnie złożenie takiego wniosku jest bezpłatne. Złożenie wniosku jest zatem dużo łatwiejsze i szybsze niż dotychczas, szczególnie jeśli zdecydujemy się na wariant elektroniczny. Jedynym obowiązkiem jest jednak posiadanie założonego profilu na ePUAP, czyli Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej. Jest to platforma służąca do komunikacji obywateli z jednostkami administracji publicznej. Obecnie profil taki posiada ponad 320 tys. obywateli. Bez posiadania takiego profilu pozostaje nam zgłoszenie zbiórki tradycyjnie.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości odnośnie przeprowadzenia zbiórki zachęcamy do kontaktu z Ośrodkiem Wspierania Ekonomii Społecznej w Lesznie, pod numerem telefonu 65 520 78 86 lub w Poznaniu, pod numerem telefonu 61 851 91 34. Nasz doradca oraz prawnik pomogą w przeprowadzeniu zbiórki zgodnie z obowiązującą ustawą.
Sposób zgłaszania zbiórki to pierwsza duża zmiana. Druga, dotyczy samego pojęcia zbiórki. Zbiórką publiczną jest zbieranie na określony, zgodny z prawem cel, pozostający w sferze zadań publicznych. Sferę zadań publicznych określa ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, można zatem przykładowo zbierać na cel kulturalny, promocji i ochrony zdrowia, przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Jednakże niezależnie od tego jaki cel wybierzemy, musimy pamiętać o tym, że obecnie zbiórką jest wyłącznie zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym. Poprzednio formy przeprowadzania zbiórki określało rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 2003 r. I tak jako zbiórka publiczna, oprócz zbiórek w miejscach publicznych, były również wpłaty na specjalnie założone konto bankowe, sprzedaż tzw. cegiełek, czy sprzedaż przedmiotów. Dzisiaj wszystkie te formy nie są zbiórką publiczną, co na pewno utrudni możliwość zbierania środków tym organizacjom, które do tej pory tak robiły. Aby prowadzić jakąkolwiek sprzedaż (w tym również „cegiełek”, jeśli mają przypisaną określoną wartość) będzie trzeba mieć zarejestrowaną działalność gospodarczą lub przynajmniej posiadać w statucie wpisaną działalność odpłatną. Przed 18 lipca tego roku wiele organizacji organizowało również jako zbiórki publiczne loterie fantowe. Można było tak robić pod warunkiem, gdy nie była ona prowadzona w miejscu publicznym. Obecnie każda loteria fantowa odnosi się do ustawy o grach hazardowych i aby ją przeprowadzić należy zgłosić ją najpóźniej na 30 dni przed wydarzeniem do dyrektora właściwej izby celnej (w przypadku, gdy pula nagród przekracza kwotę 3785,38 zł na 2014 rok, wymagane jest dodatkowo otrzymanie pozwolenia).
Podsumowując nowa ustawa o zbiórkach publicznych, choć krótka (14 artykułów), wprowadziła zmiany kluczowe z punktu widzenia zgłaszania oraz definicji samej zbiórki. Wiele organizacji, które prowadziły dotychczas zbiórki musi się do tych zmian dostosować, co jak pokazują telefony do Ośrodka Wspierania Ekonomii Społecznej w Lesznie i Poznaniu, często nie jest rzeczą łatwą. Nowe zasady są jednak dużo bardziej przejrzyste i transparentne, a to był główny cel jaki przyświecał ustawodawcy.
Autor artykułu: Piotr Kotlarek, doradca Centrum PISOP.