W całej Polsce z roku na rok w szybkim tempie przybywa organizacji pozarządowych. Zjawisko to wskazuje na to, że społeczeństwo coraz chętniej chce włączać się we wspólne inicjatywy i razem działać na rzecz zmian choć wycinka naszej polskiej rzeczywistości. Stosunkowo duży odsetek nowo powstających organizacji, nie przekłada się jednak na dobrą kondycję III sektora. Szukając sposobów jak można temu zaradzić pojawiła się m.in. idea mikrodotacji dla młodych fundacji i stowarzyszeń.
Trudny start
Młode organizacje borykają się wieloma problemami. Pierwszym i podstawowym, z którego rodzą się dalej kolejne, jest zwykle małe doświadczenie w tworzeniu i realizacji projektów. Na początku swojej drogi w III sektorze nie mają możliwości wykazania się doświadczeniem, co często zamyka młodym organizacjom drzwi przy staraniu się o jakąkolwiek dotację. Bariera przy pozyskaniu pierwszych środków na działania jest dla nich często nie do przeskoczenia. Bez wsparcia finansowego i merytorycznego w pierwszych miesiącach swojego działania wiele organizacji umniejsza swój potencjał. Gaśnie entuzjazm do działania, zmniejsza się ilość aktywnych osób, coraz mocniej ogranicza się zakres działalności, a liderzy wypalają się. W takiej sytuacji wiele organizacji zawiesza swoją działalność i bardzo często już do swojej aktywności nie powraca. Jak temu przeciwdziałać? Jednym z rozwiązań problemu braku aktywności jest pozyskanie mikrodotacji na rozwój organizacji.
Mikrodotacje
W czerwcu 2014 r. ruszyła realizacja projektu finansowanego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich pn. „Wielkopolska Wiara Aktywnie Działa”. Ze środków FIO uruchomiony został regionalny fundusz mikrodotacji WIELKOPOLSKA WIARA. W jego ramach udzielane jest wsparcie w wysokości maksymalnie 5 000 zł na realizację projektów w jednej z dwóch kategorii:
- inicjatywy lokalne – działania zgodnie z zadaniami z zakresu sfer działalności pożytku publicznego (w oparciu o art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie) m.in. w zakresie edukacji, pomocy społecznej, kultury i sztuki, ekologii czy praw człowieka.
- dotacje na rozwój organizacji– działania związane z przygotowaniem i realizacją zadań strategicznych i bieżącą działalnością podmiotu.
Zdobycie mikrodotacji w przypadku młodych organizacji umożliwia rozwój dwutorowo. Pierwszą możliwością jest przeznaczenie dofinansowania na realizację pomysłów, dla których powstała organizacja czyli innymi słowy podjęcie statutowych działań. Drugą ścieżką jest opracowanie merytorycznych planów rozwoju, aby efektywnie pokierować wzrostem potencjału organizacji poprzez poszerzenie zakresu działań przez np. częściowe zaspokojenie potrzeb organizacji związanych z podniesieniem kwalifikacji pracowników czy wolontariuszy przeprowadzając m.in. szkolenia z zakresu myślenia projektowego, prawnych aspektów wolontariatu, animacji lokalnej społeczności. Mikrodotacja może być wsparciem również dla częściowego finansowania kosztów osobowych związanych z prowadzeniem księgowości lub ze wsparciem prawnym. Może być również zaczątkiem do budowania wizerunku organizacji pod okiem specjalistów od marketingu czy też przy wsparciu informatycznym w kwestiach związanych z tworzeniem strony internetowej, mediami społecznościowymi, nowymi technologiami. Jest jedną z nielicznych możliwości w zewnętrznym finansowaniu, dzięki którym można wyposażyć organizację w niezbędne sprzęty – zarówno te podstawowe, codziennego użytku jak drukarka, skaner, komputer czy, jak również bardziej specjalistyczne związane z konkretnymi działaniami organizacji – profesjonalne oprogramowanie, sprzęt sportowy czy wyposażenie animacyjne. Można również wyremontować bądź adaptować lokal na potrzeby działań.
Uzyskane środki oraz dodatkowa profesjonalna pomoc doradców na każdym etapie – od tworzenia projektu, przez pisanie wniosku, wsparcie w realizacji i rozliczeniu – pomagają młodym organizacjom zdobyć niezbędne doświadczenie związane z diagnozowaniem problemów, barier i potrzeb odbiorców, zaplanowaniem działań oraz ich realizacją połączoną także z rozliczeniem projektu, czy zarządzaniem kadrami. Mogą być zatem pierwszym krokiem w pozyskiwaniu kolejnych funduszy na działania, swoistego rodzaju impulsem w rozwoju organizacji i jej profesjonalizacji.
Praktyka
Jak pokazała pierwsza edycja konkursu Mikrodotacji Wielkopolska Wiara młode organizacje są bardzo świadome swoich niedoskonałości. Pozyskują pieniądze w oparciu o obserwacje zarówno wewnętrzne w porozumieniu z członkami organizacji i wolontariuszami jak i zewnętrzne przez analizę odbiorców swoich działań oraz najbliższego otoczenia – mieszkańców, instytucje itp. Wiedzą, w jaką stronę chcą się rozwijać i co ich w tym rozwoju może wspomóc. W związku z czym pojawiają się w dofinansowaniach takie pomysły jak wykorzystanie remontu siedziby organizacji do realizacji celów statutowych – aktywizacji ludzi zagrożonych wykluczeniem społecznym, przeprowadzenie warsztatów graffiti, wykorzystanie materiałów budowlanych do tworzenia sztuki, edukacja ekologiczna. Innym pomysłem na rozwój organizacji jest na przykład zachęcenie wolontariuszy do działania poprzez rozszerzenie i ugruntowanie ich wiedzy dotyczących ich zadań wolontariackich poprzez m.in. warsztaty wiedzy o wolontariacie, umiejętności fotograficznych w zakresie fotoreportażu i dziennikarsko-graficznym. W innych obszarach rozwojowych pojawiają się takie potrzeby wsparcia finansowe dużych przedsięwzięć technologicznych jak platformy internetowe, które są często głównym narzędziem pracy organizacji w zakresie ich działalności statutowej.
Kluczem jest planowanie działań
Najważniejszym aspektem rozwoju każdej organizacji jest jednak przede wszystkim dobre przemyślenie i zaplanowanie działań. W kontekście młodych NGO jest to klucz do bycia konkurencyjnym wobec organizacji z dużym doświadczeniem w działaniach społecznych. Wypracowując wspólnie wizję i misję organizacji nie tylko tworzy się bardziej zgrany zespół członków oraz wolontariuszy, ale również łatwiej jest znaleźć źródła finansowania dla działań, gdy wiadome jest w jakim kierunku wspólnie organizacja podąża. Młode organizacje coraz częściej skupiają na tym aspekcie swoją uwagę, chcąc profesjonalizować swoje działania, wdrażać w życie swoje pomysły i świeże spojrzenie na rozwiązywanie problemów społecznych.
Mikrodotacje są zatem świetnym sprawdzianem dla młodej organizacji, która może pod okiem jednego z doradców przejść cały proces od wyklucia się samego pomysłu, do rozliczenia go u grantodawcy. Dzięki wsparciu merytorycznemu na każdym etapie można skonsultować swoje wątpliwości i uczyć się jak prawidłowo powinien przebiegać cały cykl prowadzenia projektu. Są doskonałą bazą do rozwoju potencjału młodej organizacji, wyposażenia jej w wiedzę, umiejętności oraz potrzebne narzędzia.
Autorka: Katarzyna Sulejewska – doradczyni w projekcie Wielkopolska Wiara Aktywnie Działa
Projekt Wielkopolska Wiara Aktywnie Działa dofinansowany jest ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.
Projekt został objęty patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego, Pana Marka Woźniaka.
Zapraszamy również do zapoznania się z artykułem:
„Mikrodotacje jako narzędzie aktywizacji społeczności lokalnych”
„Grupy nieformalne aktywnie działają – czyli o inicjatywie Wielkopolskiej Wiary”