Przełom 2013 i 2014 roku był zwieńczeniem pracy sześciu grup, które dzięki udziałowi w projekcie LOWES – Leszczyński Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej, powołały spółdzielnie socjalne. Zanim jednak osoby tworzące spółdzielnie zaczęły działać na rynku, przeszły długą drogą prowadzącą przez etap rekrutacji, szkoleń, spotkań doradczych, pisania biznesplanu, rejestracji i podpisania umów o dofinansowanie.
Na sukces spółdzielni socjalnej składają się przede wszystkim: dobrze współpracujący ze sobą ludzie, pomysł na biznes, kapitał niezbędny do rozpoczęcia działalności oraz umiejętność bieżącego zarządzania. Wszystkie te elementy zostały uwzględnione przy powoływaniu spółdzielni w ramach projektu Leszczyński Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej realizowanego Centrum PISOP.
Ludzie
Spółdzielnię socjalną tworzą ludzie. Często nieznający się wcześniej i dotychczas niewspółpracujący ze sobą. Do powstającej spółdzielni wnoszą swój zapał, ale zarazem posiadają różne ograniczenia i zmagają się z określonymi problemami życiowymi. Podstawowym wyzwaniem przy zakładaniu spółdzielni jest doprowadzenie do tego, aby ta zróżnicowana grupa indywidualnych osób stanowiła sprawny mechanizm pracujących razem osób, partnerów podejmujących wspólne decyzje.
Udział w projekcie Leszczyński Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej polegał na wspólnych szkoleniach wyjazdowych w oderwaniu od codziennych zmartwień, zaangażowaniu całej grupy przy tworzeniu koncepcji biznesowej oraz intensywnej pracy z psychologiem. Miało to na celu pomóc przyszłym spółdzielcom we wzajemnym zintegrowaniu i zrozumieniu wspólnych wyzwań. Co więcej, każdy przyszły spółdzielca objęty został również indywidualnym doradztwem zawodowym.
Pomysł na działalność gospodarczą
Nawet najlepiej rozumiejąca się grupa osób nie będzie w stanie prowadzić działalności gospodarczej bez trafnego pomysłu, którego źródłem zawsze musi być odpowiednie rozeznanie rynku. Przyszłym spółdzielcom przyświecają określone idee, znają lokalny rynek, działające firmy oraz oczekiwania mieszkańców. Podczas 9 dni szkoleń wyjazdowych, organizowanych przez Leszczyński Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej, poświęconych m.in. zarządzaniu, komunikacji i konstrukcji biznesplanów, wstępne pomysły nabierały kształtów i przerodziły się w konkretny plan działania.
Zadaniem doradcy nie może być prezentowanie pomysłu na biznes i przekonywanie członków grupy do jego zasadności – przekonuje Bartosz Fąfara, doradca odpowiedzialny za opracowanie biznesplanów przyszłych spółdzielni. Zadaniem doradcy jest inspirowanie i wspieranie spółdzielców w obserwacji otoczenia rynkowego i doprecyzowanie często mocno nieuporządkowanych, wstępnych pomysłów.
Poza opracowywaniem biznesplanu, doradcy pomagają w opracowaniu wewnętrznych ram zarządzania spółdzielnią, takich jak podział zadań i odpowiedzialności, struktura organizacyjna itp.
Finanse
Brak środków finansowych uniemożliwia realizację nawet najlepszego pomysłu biznesowego. Członkowie przyszłych spółdzielni na ogół nie byliby w stanie zgromadzić ich samodzielnie. Stąd w okresie ostatnich kilku miesięcy Leszczyński Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej przyznał 20 dotacji po 20 000,00 zł tym, którzy brali udział w tworzeniu spółdzielni. Pieniądze te zostały przeznaczone na remont i adaptację pomieszczeń, zakup maszyn, urządzeń, wyposażenia itp.
Niezbędne są również środki na pokrycie kosztów bieżących, tj. czynszu najmu, ogrzewania, energii elektrycznej, ZUS itp., a ich finansowanie z dochodu przez dopiero co założoną Spółdzielnię nie jest w praktyce możliwe. Wsparcie w tym zakresie stanowią tzw. dotacje pomostowe przydzielane każdej osobie przez pierwsze 6 miesięcy funkcjonowania spółdzielni. Z jednym ważnym zastrzeżeniem – pieniądze te nie mogą być przeznaczone na wynagrodzenia spółdzielców.
Bieżące funkcjonowanie
Po procesie rejestracji spółdzielnie rozpoczęły swoje działania na rynku. Na tym etapie również mogły liczyć na wsparcie Leszczyńskiego Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej. W tym celu powstałe podmioty zostały objęte stałym doradztwem biznesowym. Uzyskały także pomoc w opracowywaniu rozliczeń przyznanych środków finansowych, w trosce o ich właściwe wykorzystanie.
Jak widać wsparcie oferowane przez Leszczyński Ośrodek Wsparcia Ekonomii Społecznej ma charakter kompleksowy. Praca z ludźmi, tworzenie zgranego zespołu, specjalistyczne szkolenia i doradztwo, wsparcie finansowe – to główne elementy systemu. Nie gwarantują one sukcesu rynkowego. W znacznym stopniu minimalizują jednak ryzyko niepowodzenia. Powodzenie tych inicjatyw jest również w naszych, jako konsumentów, rękach – wybierając dostawcę usług bądź kupując produkty możemy wesprzeć je każdego dnia.
Autor artykułu: Bartłomiej Sroczyński – Ekspert Centrum PISOP ds. Ekonomii Społecznej.
Zapraszamy również do zapoznania się z artykułami:
„Jak utworzyć Spółdzielnię Socjalną?”.
„Spółdzielnia Socjalna – pomysł na działalność gospodarczą”
„Internetowa aktywność spółdzielni socjalnych w Wielkopolsce”
